سوزان رایس: بازرسی از مراکز نظامی ایران یک الزام است / اگر ایران اجازه بازرسی از مراکز نظامی اش را ندهد، تمام توافق نقض می شود

دولت بهار/ متن کامل گفت و گوی سوزان رایس، مشاور امنیت ملی آمریکا با رویترز را در ادامه می خوانید:

اجازه بدهید که یک زمینه کلی را ارائه کنم.در مورد اول تمامی تاسیسات اتمی شناخته شده آنها به صورت مستمر و  بیست و چهار ساعته و هفت روز هفته تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود.این نکته نخست است. در وهله دوم بازرسان بین المللی و آژانس بین المللی انرژی اتمی دسترسی مستمر  به  کل زنجیره تامین برنامه اتمی ایران خواهند داشت.این موضوع معادن اورانیوم،کارخانه و تاسیسات تولیدی و کارخانه های تولید سانتریفیوژ و همچنین تاسیساتی که سانتریفیوژهای در حال چرخش در آنها موجود باشد، در بر می گیرد.بنابراین تمامی زنجیره تامین به طور مستمر تحت نظارت قرار دارد.

بنابراین آنچه که ما درباره آن صحبت می کنیم و باید این سوال را بپرسیم این است که اگر ما اطلاعاتی درباره اماکن اعلام نشده و مشکوک داشته باشیم آنگاه جریان تحقیقات درباره آن اماکن چگونه خواهد بود؟اجازه بدهید این موضوع را توضیح دهم.در نخستین مورد برای مثال آمریکا اطلاعاتی را جمع آوری می کند که نشان می دهد که یک مکان مخفی و مشکوک وجود دارد. ما این اطلاعات را به آژانس بین المللی انرژی اتمی می دهیم و آنگاه آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره آن تحقیق می کند.آژانس به ایران خواهد رفت و درخواست بازدید آن مکان را خواهد داشت و با بررسی آنجا و جمع آوری نمونه های خاک و زیستی آنها را درباره وجود رادیو اکتیو مورد آزمایش قرار خواهند داد.

اگر ایرانی ها گفتند که شما اجازه بازرسی از این مکان را ندارید خواه نظامی باشد یا نباشد آنگاه آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند خواهان دسترسی به آنجا باشد.هیچ محدودیت درباره نوع تاسیساتی که باید به آنها  دسترسی باشد، وجود ندارد اما باید دلیلی برای مشکوک بودن وجود داشته باشد.اگر ایران بگوید نه آنچه که روی خواهد داد این است که جریانی وجود خواهد داشت  که باید ظرف بیست  و چهار روز به نتیجه برسد.در این زمان اگر ایران و آژانس نتوانند درباره مفاد دسترسی به آن مکان به توافق برسند که  آژانس را راضی کند این موضوع به کمیته مشترک خواهد رفت.این کمیته مشترک از تمامی امضاء کنندگان توافق یعنی آمریکا،انگلیس ،فرانسه ،آلمان ،اتحادیه اروپا ،روسیه ،چین و ایران است. اگر پنج عضو از هشت عضو این کمیته مشترک بگویند نه ما نگرانیم و باید درباره این مکان تحقیق شود ایران باید اجازه دسترسی را بدهد و اگر این اجازه را ندهد  و هنوز امتناع کند آنگاه این نقض تمام توافق خواهد بود.تمامی این مراحل باید در مدت زمان بیست و چهار روز و یا کمتر به نتیجه برسد.

 حال فرض کنیم ایران توافق را نقض می کند، بعدش چه اتفاقی می افتد؟ چیزی که اتفاق می افتد این است که آمریکا یا هر یک از پنج عضو دائم شورای امنیت می توانند مستقیم به شورای امنیت بروند و اعلام کنند «مناقشه وجود دارد. ما معتقدیم توافق نقض شده است. نشست شورای امنیت باید برگزار شود. و شورای امنیت در این باره تصمیمی بگیرد.» نیازی نیست که دیگر اعضای کمیسیون در این قضیه مداخله ای داشته باشند. آمریکا خودش می تواند مستقیما به شورای امنیت برود.

و بعد از طی شدن روندی در شورای امنیت، آمریکا -- یا فرانسه یا انگلیس یا حتی روسیه -- می تواند در نهایت به صورت یکجانبه به شورای امنیت برود و اعلام کند «من می خواهم تحریم ها فورا اعاده شود»، که معنایش این است که تحریم ها بلافاصله به صورت کامل به اجرا درآید. و بعدش یک رای گیری خواهد شد، که در آن تحریم ها فورا اعاده می شود، مگر اینکه آمریکا اعلام کند، خیر.

پس ، به عبارت دیگر، ما به تنهایی، بدون ایران و بدون اینکه هیچ کشور دیگری به همین نتیجه رسیده باشد، توانایی کامل داریم که با داشتن شواهد نقض توافق پس از طی شدن یک روند  به شورای امنیت برویم و این تحریم ها را به سرعت بازگردانیم.

خبرنگار رویترز پرسید: این چیزی بیش از یک درخواست برای این اقدامات ...

سوزان رایس : این درخواست نیست. این الزام است.

رویترز: شما گفتید در 24 روز.

سوزان رایس: راستی، برای اینکه موضوع روشن تر شود ، معذرت می خواهم. ما داشتیم درباره نقض مرتبط با دسترسی ها صحبت می کردیم. اشکال بالقوه دیگری برای نقض توافق وجود دارد که لزوما به دسترسی ها مربوط نمی شود. و اینها هم مشمول همین روند حل و فصل مناقشه می شوند که ممکن است به بازگشت سریع تحریم ها منجر شود.

رویترز: شما به 24 روز اشاره کردید. با توجه به عملکرد گذشته ایران، این احتمال وجود ندارد که آنها در این مدت فرصتی داشته باشند تا دست کم برخی از شواهد فعالیت مشکوک را قبل از اینکه بازرسان وارد شوند، مخفی کنند؟

سوزان رایس: این سوال خوبی است. اما اجازه دهید این را توضیح بدهم که چرا کارشناسان هسته ای ما بسیار اطمینان دارند که مدت 24 روز مدت زیادی است ...

رویترز: به نظر مدت زیادی می آید ...

سوزان رایس: این مدت بیش از حد کافی است و ما نباید نگران باشیم.

اولا ، نوع تاسیساتی که ما درباره آن حرف می زنیم باید از نوع تاسیسات مخفی یا اعلام نشده باشد که در آن فعالیت هسته ای صورت گرفته است. این مکان جایی به اندازه این اتاق یا حتی چه بسا اندازه این ساختمان نیست. این مکان حتما یک تاسیسات بزرگ خواهد بود.

و در آن تاسیسات ، با توجه به ماهیت موادی که ما درباره آنها حرف می زنیم، که مواد بسیار پرتوزا (رادیواکتیو) هستند، و با توجه به پیچیدگی تجهیزات آزمایش که آژانس بین المللی انرژی اتمی و ما داریم، هر گونه ماده باقیمانده برای روزهای متمادی و حتی برای ماهها و سال ها قابل ردیابی خواهد بود.

بنابراین آنها نمی توانند شواهد آن را به شکلی موثر در این مدت مخفی کنند. و شما نمی توانید تاسیساتی به این بزرگی را به این آسانی برای مدتی طولانی مخفی نگه دارید.

در ضمن، اگر ما در سناریویی که من همین حالا تشریح کردم، نگران تاسیساتی باشیم، در طول مدتی که ظنین هستیم تا زمانی که شک و تردیدها به شکل رضایت بخشی بر طرف شود، با دقت و به صورت کامل آن را زیر نظر خواهیم داشت. بنابراین، ما کاملا اطمینان داریم و خبره ترین کارشناسان هسته ای ما اطمینان دارند که این مدت از حد کافی نیز بیشتر است.

رویترز: ذخیره اورانیوم غنی شده و سانتریفوژهایی که کاهش می یابند، به کجا می رود؟ آیا مقصد آنها روسیه است، و آیا هیچ نگرانی امنیتی بیشتری درباره این موضوع ندارید؟

سوزان رایس: در اینجا دو موضوع مختلف مطرح است.

رویترز: بله دو سوال.

سوزان رایس: ذخیره اورانیوم غنی شده باید تا 98 درصد کاهش یابد. این کار را می توان به چند روش مختلف انجام داد. می توان آن را به یک کشور ثالث ، مثل روسیه، صادر کرد. این محتمل ترین روش است.

روسیه هم خودش مواد شکافت پذیر دارد و با شکل مناسبی آن را نگهداری می کند و ما نگران این مسئله نیستیم. وقتی مسئله نگهداری چنین ماده ای به میان می آید آنها مسئول هستند، و دهه هاست که این مسئله به خوبی مشخص شده است.

ایران می تواند این ذخیره را رقیق سازی و به ماده ای تبدیل کند که دیگر همین کاربرد را نداشته باشد و این یک گزینه دیگر است. یا اینکه می توان آن را در یک بازار بین المللی و یک بازار تجاری مسئول برای این نوع ماده فروخت. پس این امکان وجود دارد که این ذخیره را امن سازیم و بعد در بازار آزاد بفروشیم. نبابراین، راههای مختلفی وجود دارد که می توان این کار را انجام داد.

سانتریفوژها برچیده خواهد شد. آنها را بیرون خواهند برد، لوله کشی ها، همه موادی که در نصب و عملیات این سانتریفوژها دخیل هستند بیرون برده می شوند.

همین حالا ایران حدود 19 هزار سانتریفوژ فعال دارد. بر اساس این توافق، این تعداد به 6000 سانتریفوژ تقلیل می یابد. آنهایی را که برمی چینند انبار خواهند کرد. آژانس بین المللی انرژی اتمی هم 24 ساعته و هفت روز هفته بر آنها نظارت خواهد داشت. همانطور که گفتم، همه لوله کشی ها و مواد مرتبط بیرون برده می شوند.

بنابراین، اینها به صورت 24 ساعته و هفت روز هفته با دوربین ها و تجهیزات دیگر تحت نظارت خواهند بود.پس اینها غیرفعال و غیرقابل استفاده خواهند بود. و تنها راهی که بتوان از آنها دوباره استفاده کرد این است که اگر یک سانتریفوژ مجاز به فعالیت خراب شود، ایران می تواند -- با تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی و با اطلاع آن -- یکی از این سانتریفوژها را از انبار بردارد و جایگزین سانتریفوژ از کار افتاده کند. پس این هم شیوه نگهداری سانتریفوژها خواهد بود.

رویترز: اما در ادامه این گفتگو درباره ایران، رئیس جمهور آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی امروز خود در این باره حرف زد که خواهان ادامه ارتباط با ایران است. آیا شما مجمعی برای گفتگو با ایران درباره مسائل دیگر یا حوزه های مورد اختلاف دیگر مانند عراق، سوریه، یا بازداشت شهروندان آمریکایی در ایران دارید؟

سوزان رایس: من نمی گویم ما مجمع داریم. بلکه می گویم کانال هایی داریم. صادقانه بگویم، ما مدت هاست که کانال هایی برای گفتگو داشته ایم. وقتی من سفیر آمریکا در سازمان ملل بودم، در موقعیتی اگر نیازی برای رساندن یک پیام بود، ما این پیام را به سفیر ایران در سازمان ملل می دادیم. ما حال کانال های دیگری داریم.

ما همیشه کانال سوئیس را داشته ایم. دولت سوئیس حافظ منافع ما در تهران است. از آنجا که ما در تهران سفارت نداریم، آنها پیام های ما را به ایران می رسانند.

اما چیزی که در این مذاکرات تقریبا دو سال گذشته رخ داد این است که جان کری وزیر امور خارجه آمریکا اکنون رابطه ای با محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود دارد. وندی شرمن ، معاون وزیر امور خارجه هم با همتای ایرانی خود ارتباط دارد. پس کانال های دیگری هست که ما می توانیم از آنها استفاده کنیم.

وقتی لازم باشد از این کانال ها استفاده کنیم، ما در این کار دیگر مثل گذشته تعلل نخواهیم کرد.

رویترز: آیا پیش بینی می کنید با توجه به این کانال هایی که شما دارید پیشرفتی، به ویژه درباره مسئله شهروندان آمریکایی ، به دست آید؟

سوزان رایس: ما درخصوص مسئله شهروندان آمریکایی که در ایران بازداشت هستند ، نه فقط در طول کل این روند، بلکه از زمانی که آنها بازداشت شدند، سخت تلاش کرده ایم.

ما بسیار دقت داشتیم که سرنوشت آنها را به سرنوشت مذاکرات (هسته ای) گره نزنیم چون ما اصلا نمی دانستیم آیا مذاکرات به نتیجه می رسد یا خیر. ما نمی خواستیم یک برگه چانه زنی به ایرانی ها بدهیم تا از آن علیه ما در مذاکرات (هسته ای) استفاده کنند.

برای همین بدون توجه به اینکه سرنوشت این مذاکرات چه می شد، یکی از اولویت های بسیار بسیار بالای ما این است که این افراد را به خانه بازگردانیم و برای این کار به تلاش های خود سخت ادامه خواهیم داد.

رویترز: همه می دانند که اسرائیل و برخی متحدان ما در خلیج (فارس) نگران یا مخالف این توافق هستند. دولت چه تمهیدات تازه ای برای تقویت محافظت های امنیتی برای این متحدان خود اندیشیده است؟

سوزان رایس: اولا از دید ما ، و من فکر می کنم از دید بسیاری دیگر در این کشورها، بهترین چیزی که ما می توانستیم برای امنیت آنها انجام دهیم این بود که اطمینان یابیم که آنها همسایه ای با نیات بدخواهانه ندارند که به سلاح هسته ای نیز مسلح باشد. این توافق این کار را کرد.

رویترز: اما آنها نگاه متفاوتی به این دارند.

سوزان رایس: برخی ممکن است، اما آنها نمی توانند این را زیر سوال ببرند که این توافق هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای را برای سال های طولانی محقق خواهد کرد.

چیزی که آنها می گویند این است که در ایران ، اگر تحریم ها پایان یابد، یعنی اگر سرانجام ایران به تعهداتش بر اساس این توافق عمل کند و ما بتوانیم با راستی آزمایی به این نتیجه برسیم که آنها در موضعی نیستند که به سلاح هسته ای دست یابند، در آن صورت از لغو چشمگیر تحریم ها برخوردار می شوند -- و البته آنها تا زمانی که کاملا به تعهدات کلیدی خود عمل نکرده اند هیچ تحریمی لغو نمی شود.

نگرانی (آنها) این است که با لغو تحریم ها ایران منابع بیشتری و چه بسا موقعیت بین المللی بیشتری خواهد داشت تا منطقه را تهدید کند، همانطور که از قبل تهدید کرده است و ما هم آن را می دانیم.

رویترز: پس چه ...

سوزان رایس: این یکی از نگرانی هاست. من جواب خواهم داد که ما در این باره چه خواهیم کرد، اما من همچنین می خواهم اطمینان یابم که همه می دانند که این توافق هرگز درباره تلاش برای بازداشتن ایران از استفاده از عوامل نیابتی در منطقه ، یا برای بی ثبات کردن منطقه نبوده است.

این همیشه درباره نگرانی اصلی و اولیه ما بوده که دولت اسرائیل و همسایگان آنها در منطقه هم داشته اند. اسرائیل گفته است یک ایران مسلح به سلاح هسته ای تهدیدی علیه موجودیت آن است. ما در این توافق به صورت مستقیم و موثر به این موضوع پرداخته ایم.

اما ما درک می کنیم که ایران نقش بسیار بی ثبات کننده ای در منطقه ایفا کرده است، همچنان به ناآرامی دامن می زند و از تروریسم حمایت کرده است. پس ما می خواهیم هر کاری که می توانیم انجام دهیم تا ظرفیت و توانایی متحدان و شرکای خود را در این منطقه برای مقاومت در برابر ایران تقویت کنیم.

بنابراین، وقتی رئیس جمهور آمریکا ماه مه میزبان کشورهای خلیج (فارس) در کمپ دیوید بود، ما رئوس یک رشته اقدامات متقابل را ترسیم کردیم که موافقت کرده ایم برای تقویت امنیت آنها -- تضمین های امنیتی، حمایت ملموس از این کشورها برای تقویت توانایی دفاعی خودشان ، چه مستقیما با ابزارهای نظامی متعارف یا از راه همکاری ضدتروریسم، یا مقابله با حملات سایبری -- اتخاذ کنیم. ما مجموعه کاملی از پشتیبانی های تقویت شده داریم که ما و شرکایمان در خلیج (فارس) موافقت کرده ایم به یکدیگر بدهیم.

و در مورد اسرائیل هم به همین ترتیب. روشن است که اسرائیل نزدیکترین متحد و شریک ما در منطقه خاورمیانه است. روابط امنیتی و اطلاعاتی ما با اسرائیل قویتر و عمیق تر از همیشه بوده است. بینامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل این را بارها به صورت علنی گفته است.

و این روابط به همین شکل خواهد ماند. ما همچنین منتظریم ، اگر اسرائیلی ها مایل و علاقه مند باشند -- که این را هنوز نگفته اند -- با آنها در این باره مذاکره کنیم که چگونه می توانیم همکاری های امنیتی و اطلاعاتی خودمان را ، که همیشه در راستای منافع متقابل ما بوده است و امروز هم همینطور است و شاید عمیق تر نیز شده باشد، بیش از پیش عمیق و محکم کنیم.

خبرنگار رویترز: اما من هیچ ابتکار تازه ای نشنیده ام. این درست است؟

سوزان رایس: ابتکارات جدیدی وجود دارد که ما ماه مه اعلام کردیم.

خبرنگار رویترز: منظورم پس از این توافق هسته ای است.

سوزان رایس: خیر، چون ما فکر می کردیم این ضروری است که این کار را قبل از توافق احتمالی انجام دهیم، یعنی قبل از اینکه توافق به دست آید یا نیاید. چون در یک توافق ، آنها قطعا نگرانی هایی خواهند داشت که ما می خواهیم برطرف کنیم. اگر توافقی هم به دست نمی آمد ، نگرانی های آنها و تهدیدی که ممکن بود با آن مواجه باشند یا احساس می کنند مواجه هستند، ممکن بود بسیار بیشتر باشد.

بنابراین ما با صراحت به شرکای خود در خلیج (فارس) می گفتیم که منافع ما ، منافع متقابل ما در تقویت همکاری در هر دو سناریو تامین شده است، پس بیایید کار را حالا شروع کنیم.

اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکا، این آخر هفته به اسرائیل و عربستان سعودی می رود و او به همکاری عملی ما هم با اسرائیل و هم با شرکایمان در خلیج (فارس) در خصوص طیف کامل چالش های امنیتی منطقه ای ، و به ویژه نگرانی های آنها و نگرانی های مشترک ما درباره ایران ادامه خواهد داد.

رویترز: اجازه دهید درباره انرژی در چارچوب این توافق سوال کنیم. پیامدهای ژئوپولیتیک جاری شدن مقدار زیادی نفت به بازار به محض اجرای توافق چه خواهد بود؟

 

سوزان رایس: اولا، پیش بینی ما این است که این کار تدریجی صورت خواهد گرفت. همانطور که قبلا گفتم تا زمانی که ایران همه اقدامات لازم را در چارچوب این توافق در ارتباط با برنامه هسته ای خود انجام نداده باشد هیچ تحریمی لغو نمی شود.

پس ایران باید دو سوم از سانتریفوژهای خود را برچیند. ایران باید از 98 درصد از ذخیره اورانیوم غنی شده خود خلاص شود. ایران باید اجازه دسترسی مستمر و فوق العاده را به تاسیسات هسته ای خود بدهد. ایران باید گام هایی را بردارد که رئاکتور پلوتونیوم آب سنگین کنونی خود را بی استفاده کند و برخی اقدامات دیگر.

ایران باید رضایت آژانس بین المللی انرژی اتمی را جلب کند و به همه پرسش های باقیمانده آژانس درباره فعالیت گذشته خود در زمینه تولید سلاح های هسته ای پاسخ دهد و همه این مسائل به شکل رضایت بخش حل و فصل شوند. اینها گام های اولیه ، قبل از لغو تحریم ها، هستند که ایران باید بردارد.

حال فرض کنیم ایران همه این کارها را انجام داد. بر اساس عملکرد آنها در چارچوب توافق موقتی، که آنها به هرچه گفته بودند عمل کردند، من فکر می کنم دلایلی هست که بر اساس آنها انتظار داشته باشیم ایران این گام ها را برخواهد داشت.

اگر آنها این کارها را بکنند، لغو تحریم ها شروع خواهد شد. و تحریم های مالی و به ویژه نفتی لغو خواهد شد. ما فکر می کنیم از حالا تا آن زمان ماهها فاصله داریم، چون طول می کشد تا ایران به همه این تعهدات خود عمل کند، اما وقتی آنها این کارها را کردند، کل نفت یک دفعه به بازار نخواهد آمد.

افزایش صادرات نفت ایران طول می کشد. ما فکر می کنیم -- خب شما می دانید که نفت یک کالاست و برای همین، مسئله برابری عرضه و تقاضا در میان است و با توجه به عرضه های دیگر به بازار در آن زمان افزایش صادرات نفت ایران ممکن است دست کم برای دوره ای به کاهش قیمت های نفت بینجامد .

برای آن دسته از ما که خودرو شخصی داریم، این مسلما چیز خوبی است. برای آن دسته از ما که نگران محیط زیست هستند -- که من جزو هر دو گروه هستم -- این مسئله ای است که باید به آن فکری شود. از لحاظ ژئوپولیتیکی روشن است که قیمت های نفت کاهش می یابد و این مسئله بر درآمدهای کشورهای تولید کننده نفت تاثیر خواهد گذاشت.

و اینها فقط کشورهای خاورمیانه نیستند، برخی مثل ونزوئلا در آمریکای لاتین هستند. برخی هم مانند نیجریه و آنگولا در آفریقا هستند و البته روسیه هم هست.

رویترز: این مسئله آمریکا را در این موقعیت نادر قرار خواهد داد که آخرین کشور صنعتی جهان باشد که اجازه صادرات نفت را نمی دهد. آیا شما از تغییر این سیاست دفاع خواهید کرد؟

سوزان رایس: این مسئله دیگری است. این هیچ ربطی به این ندارد که آیا ایران از تحریم های نفتی خود خلاص می شود یا خیر.

رویترز: مسلما همین طور است اما این یک واقعیت کم اهمیت جالب است. آیا این چیزی است که دولت آمریکا را به تغییر رویه تشویق کند؟

سوزان رایس: من چیزی ندارم اضافه کنم.